De transformatie van steden vraagt om “diepe duurzame transities,” waarbij meerdere systemen zoals transport, water, energie en huisvesting gelijktijdig veranderen. Het realiseren van deze transities vereist het doorbreken van traditionele disciplinaire en professionele grenzen, aangezien de huidige aanpak vaak in silo’s blijft. Het “Stepping Out”-onderzoeksproject onder leiding van Paul Chan onderzoekt innovatieve strategieën om diep transdisciplinair en interprofessioneel leren te bevorderen.
Het onderzoek richt zich op hoe professionals, sectorale organisaties en gebiedsgebonden netwerken transformatief leren kunnen stimuleren. Gedragsverandering is hierbij cruciaal en vraagt van belanghebbenden om voorbij traditionele denkpatronen, taalgebruik en werkwijzen te gaan. Dit proces omvat drie belangrijke dimensies van leren:
Volgens Paul Chan hebben we verschillende vormen van leren nodig. Die kun je voorstellen op de kwadranten van een assenkruis met op de x-as ‘weinig / veel verandercapaciteit voor leren’ en op de y-as ‘probleem / oplossingsgericht’.
De voor transities belangrijkste vorm – diep leren – leidt tot daadwerkelijke systeemverandering. Chan: ‘Je focust dan met ‘veel veranderingscapaciteit’ op het achterliggende probleem in plaats van op alleen de oplossing. Als je je met weinig veranderingscapaciteit op het probleem richt, dan leer je vooral reflectief: waar je met elkaar praat over wat nu precies de voorliggende vragen zijn. De twee andere vormen van leren zijn oplossingsgericht in plaats van probleemgericht. Met weinig veranderingscapaciteit leer je dan oppervlakkig en draai je projecten waarmee je vooral quick wins kunt realiseren. Met veel veranderingscapaciteit verander je daadwerkelijke praktijken in de organisaties die de oplossingen in handen hebben.’ Chan denkt dit model en andere leermodellen samen met het onderzoeksteam verder uit en stelt dat op verschillende momenten in het transitieproces verschillende manieren van leren nodig zijn.
Actieonderzoek in twee stedelijke living labs—Haven-Stad in Amsterdam en het Rotterdams Makers District—heeft cruciale triggers en barrières geïdentificeerd voor samenwerking en leren:
Transities vereisen van professionals dat ze uit hun discipline stappen en samen met andere actoren complexe problemen heroverwegen. Dat vergt dat professionals leren om een probleem vanuit verschillende perspectieven te bekijken. Stepping Out vertaalde dit idee naar een concrete tool – een rollenspel – die voor onderwijs gebruikt kan worden vanuit de gedachte dat studenten de toekomstige professionals zijn die in staat moeten zijn een gemeenschappelijke probleemdefinitie te formuleren. Hoewel dit rollenspel ontwikkeld is voor studenten, kan het ook professionals helpen om verschillende perspectieven te integreren door uit hun comfortzone te stappen en in de rol van een andere belanghebbende te stappen.
VRAGEN?
kiamv@clicknl.nl
ORGANISATIE
KIA Maatschappelijk Verdienvermogen
OP DE HOOGTE BLIJVEN?
Wil jij af en toe een e-mail ontvangen met
daarin ontwikkelingen, cases en meer over maatschappelijke verdienvermogen?
MAATSCHAPPELIJK VERDIENVERMOGEN | 2024
VOLG ONS