PRAKTIJKVOORBEELD

Omgaan met spanningen in duurzame ketens

"Focusgroepen zaten zo vol"

 

De interesse in het thema ‘spanningen binnen duurzame ketens’ is groot, vertelt onderzoeker Nora El Maanni van de Hogeschool Rotterdam. Toen ze een uitnodiging stuurde voor twee focusgroepen over dit onderwerp, zaten de groepen snel vol. De urgentie werd nogmaals bevestigd door het enthousiasme van de deelnemers aan de sessies, ze deelden hun inzichten, kennis en netwerk. De transitie naar duurzaamheid vraagt om samenwerking tussen allerlei partijen, zoals ketenpartijen en andere betrokkenen, zoals brancheverenigingen, kennispartijen en adviesorganisaties. Deze samenwerking tussen ketenpartijen stimuleert duurzame innovatie door gezamenlijke inspanning. Hierbij spelen grenswerkers – personen die opereren op het grensvlak van verschillende partijen – een belangrijke rol. Zij vertegenwoordigen hun eigen organisatie en werken tegelijk voor het gezamenlijke ketendoel.

Missiethema

Energie & Duurzaamheid

Betrokkenen

Hogeschool Rotterdam, ImpactX

Aspecten

  • Draagvlak
  • Regionale inbedding
  • Organisatie van samenwerking
  • Adaptatie en reflectie

Paradoxen en spanningen in duurzame samenwerking

In duurzame samenwerkingen ontstaan vaak spanningen door tegenstrijdige belangen, machten, snelheden, gebrek aan ervaring met samenwerken en verschillende prioriteiten. Op basis van een voorstudie worden in het onderzoek naar de high-tech sector vier belangrijke spanningsvelden verwacht:

  • Prestaties: Bedrijven streven naar duurzaamheid, maar staan ook onder druk om winstgevend en efficiënt te zijn.
  • Tijdsperspectief: De spanning tussen korte- en lange-termijndoelen roept vragen op over wanneer te handelen of juist te wachten.
  • Organisatie: Verschillende partners hebben uiteenlopende werkwijzen en verwachtingen, wat misverstanden kan veroorzaken.
  • Identiteit: Grenswerkers zitten vaak in een ‘wij-tegen-zij’-situatie, waarbij ze moeten balanceren tussen de waarden van hun organisatie en die van de keten, en de maatschappij.

Verschillende niveau's

Deze spanningen spelen op drie niveaus: individueel, binnen organisaties en in het bredere ecosysteem. Op elk niveau hebben dezelfde spanningen andere uitingsvormen, wat de samenwerking uitdagend maakt. In dit onderzoek kijken we vanuit de bril van de grenswerker naar de verschillende niveaus.

Figuur 1: paradoxen aan de grens van ketentransformaties

KEM's

KEMs -afgekort van Key Enabling Methodologies–  zijn ontwerpmethoden die innovaties en interventies helpen ontwikkelen die ons anders helpen kijken, denken, doen en die onze leefwereld helpen vormgeven. Deze (ontwerp)methoden bieden professionals een effectieve en gerichte aanpak bij het ontwikkelen van innovaties en interventies. Zo dragen KEMs bij aan het teweegbrengenvan de benodigde veranderingen.

Vaardigheden ontwikkelen om met spanningen om te gaan

Onderzoek en ondersteuning in de high-tech sector

Om met deze paradoxen om te gaan, moeten grenswerkers en andere betrokkenen vaardigheden ontwikkelen om spanningen niet simpelweg op te lossen maar ermee te leren omgaan. In plaats van te kiezen voor ‘of-of’-oplossingen, vereist duurzame samenwerking vaak een ‘en-en’-benadering: meerdere wegen bewandelen, onzekerheid accepteren en verschillende belangen tegelijkertijd ondersteunen. Dit vraagt om nieuwe manieren van denken en handelen.

Het onderzoek naar duurzame samenwerking in de high-tech sector, in samenwerking met adviesbureau ImpactX, richt zich op manieren om duurzaamheid en circulariteit te vergroten door effectieve ketensamenwerking. De grootste uitdaging blijft om een balans te vinden tussen tegengestelde belangen en om samenwerkings- en besluitvormingsprocessen fundamenteel te vernieuwen. Dit verkennende onderzoek brengt de spanningen in kaart en zal een basis zijn om trajecten te ontwikkelen om grenswerkers beter te ondersteunen. Hun werk in circulaire ketens is namelijk cruciaal om transitie in ketens te realiseren.

Dit is ook interessant

PRAKTIJKVOORBEELD
Omgaan met spanningen in duurzame ketens

De interesse in het thema ‘spanningen binnen duurzame ketens’ is groot, vertelt onderzoeker Nora El Maanni….

PRAKTIJKVOORBEELD
Vooruitkijken naar Brede Welvaart: een nieuwe aanpak voor ondernemers

Scenarioplanning biedt handvatten als het gaat om brede welvaart. Lees meer over de ervaringen bij de Metaalunie.

PRAKTIJKVOORBEELD
‘Mandala of agency’ voor transities

Verandering begint bij jezelf, maar veel mensen hebben geen helder beeld van hun eigen waarden en hoe deze aansluiten bij de grote maatschappelijke verschuivingen die nodig zijn. Avans Hogeschool onderzoekt hoe je intrinsieke motivatie kan veranderen. 

PRAKTIJKVOORBEELD
Breng maatschappelijke impact in kaart

In het onderzoeksproject ‘Samen Slim Gezond’ duikt Saxion in de effecten en neveneffecten van het maatschappelijke initiatief Buurtgeluk. Lees hier meer.

PRAKTIJKVOORBEELD
Topfit Citizenlab

Topfit Citizenlab is een meerjarig onderzoeks- en innovatieproject met als doel om Twentenaren langer gelukkig en gezond te laten leven. Samen (!) met burgers onderzoeken de initiatiefnemers hoe ze hen aan kunnen zetten tot een gezondere levensstijl.

PRAKTIJKVOORBEELD
Ecosysteem-benadering voor circulaire chemische transitie
Een ecosysteem-methodologie voor het bouwen van groene en circulaire innovaties binnen de chemische industrie.