Organisatie van samenwerking

In regionale innovatie-ecosystemen is de betrokkenheid van alle stakeholders gewenst. Multi-stakeholder samenwerking vraagt begrip van ieders belangen en pro-actief verbinden van partners. Met name de betrokkenheid van burgers is uitdagend. Het ontwikkelen van samenwerking en deze optimaal faciliteren vraagt ook aandacht voor mogelijke tegenstrijdige belangen tussen gevestigde actoren en uitdagers en tussen lokale en mondiale spelers.

Rekening houden met verschillende belangen

Een goed functionerend innovatie-ecosysteem met veel verschillende stakeholders vereist dat partijen hun individuele belangen weten te verbinden met de collectieve opgaven. Het kwantificeren en uitspreken van individuele en gezamenlijke doelen en verwachtingen is een manier om tot evenwichtige en duurzame samenwerking te komen.

Aandacht besteden aan communicatie en taal

Verschillen in taal, vakjargon, communicatiestijl en context zorgen voor onbegrip binnen een innovatie-ecosysteem. Bijvoorbeeld de wat formele taal van bestuurlijk partijen en de meer informele opstelling van bedrijven. Het gezamenlijk afspreken van communicatie-spelregels helpt innovatietrajecten versnellen.

Collectief toebedelen van rollen

Succesvolle samenwerking vraagt regie op het realiseren van gelijkwaardigheid in rollen en inspraak. Multi-stakeholder samenwerkingsverbanden bestaan per definitie uit individuen. Waarbij niet iedereen even ervaren is om te gaan met bijvoorbeeld techneuten, juristen, economen of sociologen. Een goede ‘tolk’ kan het verschil maken.

Organiseren van besluitvorming

Het organiseren van besluitvorming betreft wie, wanneer en hoe betrokken kan of behoort te worden en hoe de besluitvorming plaatsvindt. Regionale innovatie-ecosystemen kunnen omvangrijk worden en veel stakeholders accommoderen. Niet iedereen hoeft echter op elk moment in het ontwikkelingsproces mee te praten, zolang er een goede methode bestaat voor inspraak of mee te stemmen door partijen binnen en buiten het ecosysteem.

Doorbreken van silo’s

Door actief interdisciplinair samenwerken te organiseren worden maatschappelijke uitdagingen beter aangepakt. Afdelingen binnen (grote) organisaties en organisaties onderling werken vaak onafhankelijk van elkaar (silo’s). Hierdoor kunnen activiteiten elkaar (ongemerkt) tegenwerken, is er vaak een gebrek aan eigenaarschap en/of wordt het wiel meerdere keren uitgevonden.

Zorgen voor neutrale coördinatie

Succesvolle missiegedreven innovatie-ecosysteem hebben een onpartijdige, professionele coördinator. Deze opereert als ‘tolk’ in het netwerk, zorgt voor goede besluitvorming, faciliteert interne en externe communicatie, organiseert bijstellen van plannen op basis van tussentijdse evaluaties en houdt alle spelers gefocust op de gezamenlijke doelen. Intermediairs, zoals regionale ontwikkelingsmaatschappijen, belangenorganisaties en consultants, maar ook gemeenten en provincies kunnen hierin een sleutelrol spelen. Daarom is bij het vormgeven van een samenwerkingsverband aan te raden vroegtijdig deze – neutrale – regierol toe te bedelen aan een intermediaire partij.

In de praktijk

PRAKTIJKVOORBEELD
Ecosysteem-benadering voor circulaire chemische transitie
Een ecosysteem-methodologie voor het bouwen van groene en circulaire innovaties binnen de chemische industrie.
PRAKTIJKVOORBEELD
Beweging brengen in de landbouwtransitie

Opgaven in het landelijke gebied worden alleen maar groter en de verhoudingen tussen agrarische ondernemers, wet- en regelgevers en de maatschappij raken steeds meer gepolariseerd. Het moet anders en het kan ook anders. Een ontwerpende aanpak kan hieraan een belangrijke bijdrage leveren.

PRAKTIJKVOORBEELD
Van vezel naar vliering; van boer tot bouwer

Kunnen we nieuwe ketens en netwerken inrichten zodat we economische, sociale en ecologische waarden realiseren?

PRAKTIJKVOORBEELD
Wat kunnen lokale en regionale overheden doen om innovatiekracht te versterken?

Stel je voor dat je als professional betrokken bent bij een lokale of regionale overheid en je staat voor de uitdagende taak om complexe maatschappelijke uitdagingen aan te pakken. Hoe doe je dit dan precies?

ONDERZOEK
Aan vertrouwen moet je bouwen

Deze uitdaging heeft Barbara Koole in haar proefschrift onder handen genomen. In dit artikel lees je meer over wat vertrouwen is en strategieën om deze te vergroten.

PRAKTIJKVOORBEELD
Gebiedsgerichte aanpak voor toegankelijke zorg in krimpregio’s
Dit onderzoek heeft als doel aanwijzingen te krijgen voor versnelling van het transitieproces naar ‘zorg voor gezondheid’ in samenhang met de transitie van onderwijs in Eemsdelta