De gemiddelde grenswerker voelt zich onvoldoende gesteund en gestimuleerd. Je denkt misschien bij een grenswerker aan een douanier of iemand die in twee verschillende landen woont en werkt, maar Erasmus Universiteit Rotterdam en TwynstraGudde bedoelen iets anders. Namelijk individuen die verbindingen leggen over teams, disciplines en organisaties heen. Verbindingen die niet vanzelfsprekend tot stand komen. Samenwerken en leren binnen de grenzen van je eigen team, discipline of organisatie is nou eenmaal vertrouwder en vanzelfsprekender.
Maatschappelijke uitdagingen vragen om innovatie. Recent wetenschappelijk onderzoek laat de noodzaak zien van samenwerking voor deze maatschappelijke innovatie. Het is de grenswerker die mensen op de grenzen van organisaties, domeinen en structuren aan elkaar verbindt en ruimte creëert om vernieuwende ideeën te ontwikkelen. In de praktijk worden grenswerkers hierin echter vaak onvoldoende gesteund en gestimuleerd door hun organisatie. Verschillende studies tonen aan dat grenswerkers meer rolspanningen ervaren dan collega’s in andere rollen in diezelfde organisatie. Dit onderzoeksproject gaat over grenswerkers en hoe zij beter uit de verf kunnen komen en bijdragen aan innovaties kunnen leveren.
Grenswerkers zijn de motor achter kennisdeling en vernieuwing binnen de organisatie en daarbuiten. Of het nou gaat om het opschalen van het gebruik van ‘snuffelfietsen’ die de luchtkwaliteit monitoren, het ontwikkelen van een duurzaam waterzuiveringssysteem of het vinden van nieuwe toepassingen van zonne-energie, verschillende afdelingen en organisaties moeten samenwerken. Door de rol van grenswerkers dragen zij bij aan de prestaties van innovatie-netwerken en samenwerkingen. Deze netwerken en samenwerkingen zorgen dat oplossingen voorbij het voorstelbare en gebruikelijke komen.
Gevestigde actoren en mensen die op de grenzen werken zitten echter niet per definitie op één lijn. Als individu kan het bovendien in dergelijke samenwerkingsverbanden soms best zoeken zijn hoe je de staande lijnorganisatie meeneemt in de vernieuwende ideeën en werkwijzen. Ook kunnen partners in de samenwerking voor vernieuwing uit verschillende type organisaties enorm verschillen in belang, cultuur en stijl van samenwerken. Deze samenwerkingspartners hebben op hun beurt ook te maken met hun thuisorganisatie en backoffice die het uitdagend maken om vernieuwende ideeën te laten landen in staande organisaties.
Zij willen de creativiteit buiten hun organisatie stimuleren, maar moeten aan de andere kant ook zorgen dat de collega’s van inkoop, juridische zaken, compliance, etc de innovatie kunnen legitimeren. Zij willen de economische belangen van hun eigen organisatie of afdeling dienen, maar ook de maatschappelijke belangen verder brengen. De omgang met dit soort spanningsvelden wordt vaak op de schouders gelegd van grenswerkers, terwijl de verantwoordelijkheid breder in de organisatie ligt. Dit heeft niet alleen een negatief effect op het welzijn van grenswerkers maar ook op de kwaliteit van het grenswerk (de diepgang en aard van de activiteiten). Met het potentiële risico dat innovatie en vernieuwing bij bestaande organisaties en netwerken al vroeg de kop in wordt gedrukt of niet wordt verankerd en aandacht voor maatschappelijk verdienvermogen naar de achtergrond verdwijnt.
Het doel van het onderzoek is om de spanningen die grenswerkers in hun rol ervaren beter te begrijpen, te verkennen welke organisatorische condities deze spanningen vergroten of verkleinen en wat organisaties kunnen doen om grenswerkers te helpen hun belangrijke, maar spanningsvolle werk te kunnen doen.
KEMs -afgekort van Key Enabling Methodologies– zijn ontwerpmethoden die innovaties en interventies helpen ontwikkelen die ons anders helpen kijken, denken, doen en die onze leefwereld helpen vormgeven. Deze (ontwerp)methoden bieden professionals een effectieve en gerichte aanpak bij het ontwikkelen van innovaties en interventies. Zo dragen KEMs bij aan het teweegbrengenvan de benodigde veranderingen.
Onderdeel van het onderzoek is dat 14 grenswerkers een dagboek hebben gekregen om op te schrijven tegen welke knelpunten zij aanlopen. Een dagboek helpt bij diepere reflectie op wat je echt doet en welke successen je onderweg al ervaart. Ook het inzicht in verschillende organisatiecondities die van invloed zijn op succesvol grenswerk aan opgaven is belangrijk. In het dagboekonderzoek focussen de onderzoekers op vier organisatorische condities die invloed hebben op de rolspanning van grenswerkers. Dat zijn: topmanagement, steun van collega’s, autonomie en competenties en vaardigheden. Hieronder lees je per conditie de tussentijdse inzichten op hoofdlijnen:
TOPMANAGEMENT
STEUN COLLEGA’S
AUTONOMIE
COMPETENTIES & VAARDIGHEDEN
In de loop van 2024 worden de resultaten in een wetenschappelijk artikel vertaald en worden praktische handvatten gecreëerd om grenswerkers verder te helpen. Stay tuned!
Verandering begint bij jezelf, maar veel mensen hebben geen helder beeld van hun eigen waarden en hoe deze aansluiten bij de grote maatschappelijke verschuivingen die nodig zijn. Avans Hogeschool onderzoekt hoe je intrinsieke motivatie kan veranderen.
VRAGEN?
kiamv@clicknl.nl
ORGANISATIE
KIA Maatschappelijk Verdienvermogen
OP DE HOOGTE BLIJVEN?
Wil jij af en toe een e-mail ontvangen met
daarin ontwikkelingen, cases en meer over maatschappelijke verdienvermogen?
MAATSCHAPPELIJK VERDIENVERMOGEN | 2024
VOLG ONS