PRAKTIJKVOORBEELD

Realistic evaluation

Samenvatting

Sociale ondernemers hebben als doelstelling om maatschappelijke problemen op te lossen en bij te dragen aan het vergroten van het maatschappelijk verdienvermogen. Dat doen ze door een duurzaam en sociaal product en/of dienst te verkopen. Hun winst vloeit terug in de onderneming en dragen bij aan de ontwikkeling van nieuwe werkvormen op het gebied duurzaamheid en door het garanderen van bestaanszekerheid voor hun, in sommige gevallen kwetsbare, medewerkers. De vraag is hoe het ecosysteem rond sociale ondernemers ingericht moet worden zodat er een opschaling kan plaatsvinden op alle drie de pijlers (people, planet, profit). In een experimenteel onderzoekstraject wordt gekeken naar het effect van Realistic Evaluation om de doorstroming vanuit sociale ondernemingen te bevorderen.

Missiethema

Energie en Klimaat

Betrokkenen

Centre of Expertise Ondernemen, Hanzehogeschool Groningen, VanHulley

Aspecten

Maatschappelijke uitdaging

 

Het ecosysteem vraagt om een structurele samenwerking tussen verschillende stakeholders, zoals lokale overheden, sociale werkvoorzieningen, ketenpartners en de sociaal ondernemers zelf. De praktijk laat zien dat de inzet die nodig is voor een dergelijke structurele samenwerking niet vanzelf van de grond komt, bijvoorbeeld door risico-afwegingen, slecht verenigbare deelbelangen en de verschillende tijdshorizonten die partners hebben. Hierdoor komt het verdienmodel van de sociale onderneming onvoldoende tot stand, waar een kwetsbare medewerker onder kan leiden.

Om bestaanszekerheid en duurzame inzetbaarheid voor werknemers te garanderen is het noodzakelijk dat deze kwetsbare medewerkers de overstap maken naar reguliere bedrijven. Vanhulley Zowerkthet doet dit met een traject van 20 maanden aan, waarbij zes deelnemers worden gekoppeld aan een ‘regulier’ bedrijf en de kans krijgen om mee te draaien in de werkzaamheden. De bedrijven krijgen daarnaast de mogelijkheid om hun bedrijfstextiel een tweede leven te geven door deze als grondstof aan te bieden voor de producten die Vanhulley maakt. De bedrijven krijgen de kans om informeel leren op de werkvloer te bevorderen en zich maatschappelijk verantwoord te profileren, ook door bij te dragen aan circulariteit. Naast de bedrijven zijn in dit speelveld ook uitkeringsinstanties, sociaal ontwikkelbedrijven en gemeenten als stakeholders betrokken, ieder vanuit eigen rollen en belangen.

Methode omschrijving

Voor een evaluatie van het programma tot dusver en suggesties voor verbeteringen voor de komende rondes om een structurele samenwerking van de partners in het ecosysteem wordt gebruik gemaakt van de ‘realistic evaluation’ methode. In deze onderzoeksmethode vindt de evaluatie niet op de klassieke manier plaats, maar worden twee uitgangspunten gehanteerd die tijdens het onderzoek direct kunnen leiden tot aanpassingen door de professionals.

Ten eerste is er sprake van een dialoog tussen de onderzoekers en de professionals waarbij theoretische kennis en ervaringen uit de praktijk samenkomen. Door deze aanpak wordt een community of practice gerealiseerd, waarin al tijdens het onderzoek gewerkt wordt aan de uitbreiding van de kennis en competenties van de professionals in de praktijk bij alle participerende organisaties en de bredere context van het ecosysteem.

KEM's

KEMs -afgekort van Key Enabling Methodologies–  zijn ontwerpmethoden die innovaties en interventies helpen ontwikkelen die ons anders helpen kijken, denken, doen en die onze leefwereld helpen vormgeven. Deze (ontwerp)methoden bieden professionals een effectieve en gerichte aanpak bij het ontwikkelen van innovaties en interventies. Zo dragen KEMs bij aan het teweegbrengenvan de benodigde veranderingen.

Ten tweede staat de vraag ‘wat werkt voor wie onder welke omstandigheden’ centraal. In de bevindingen van de evaluatie wordt altijd rekening gehouden met hoe het samenspel van context en mechanismen tot een specifieke outcome leiden. Niet alleen specifieke projectkenmerken worden meegenomen, ook het samenspel van stakeholders met diverse belangen wordt inzichtelijk gemaakt binnen de brede context van het ecosysteem.

Dit is ook interessant

PRAKTIJKVOORBEELD
Breng maatschappelijke impact in kaart

In het onderzoeksproject ‘Samen Slim Gezond’ duikt Saxion in de effecten en neveneffecten van het maatschappelijke initiatief Buurtgeluk. Lees hier meer.

PRAKTIJKVOORBEELD
Topfit Citizenlab

Topfit Citizenlab is een meerjarig onderoeks- en innovatieproject met als doel om Twentenaren langer gelukkig en gezond te laten leven. Samen (!) met burgers onderzoeken de initiatiefnemers hoe ze hen aan kunnen zetten tot een gezondere levensstijl.

PRAKTIJKVOORBEELD
Ecosysteem-benadering voor circulaire chemische transitie
Een ecosysteem-methodologie voor het bouwen van groene en circulaire innovaties binnen de chemische industrie.
PRAKTIJKVOORBEELD
Beweging brengen in de landbouwtransitie

Opgaven in het landelijke gebied worden alleen maar groter en de verhoudingen tussen agrarische ondernemers, wet- en regelgevers en de maatschappij raken steeds meer gepolariseerd. Het moet anders en het kan ook anders. Een ontwerpende aanpak kan hieraan een belangrijke bijdrage leveren.

PRAKTIJKVOORBEELD
Van vezel naar vliering; van boer tot bouwer

Kunnen we nieuwe ketens en netwerken inrichten zodat we economische, sociale en ecologische waarden realiseren?

PRAKTIJKVOORBEELD
Wat kunnen lokale en regionale overheden doen om innovatiekracht te versterken?

Stel je voor dat je als professional betrokken bent bij een lokale of regionale overheid en je staat voor de uitdagende taak om complexe maatschappelijke uitdagingen aan te pakken. Hoe doe je dit dan precies?